Prehistorische mammoet: een uitgestorven olifantachtige

Er zijn al eeuwenlang vele sporen van de mammoet over de hele wereld gevonden. De voorouder van de mammoet kwam al zo'n 55 miljoen jaar geleden voor op aarde. Zo'n 5 miljoen jaar geleden leefde de mammuthus subplanifrons voornamelijk in Zuid-Afrika. Toen deze mammoet naar Europa en China trok ontstond daar zo'n 3 miljoen jaar geleden de mammuthus rumanus en in Europa evolueerde deze in de mammuthus meridionalis oftewel de zuidelijke mammoet. De zuidelijke mammoet evolueerde in de mammuthus trogotherii oftewel de steppemammoet. Uit de steppemammoet kwamen de mammuthus colombi en mammuthus primigenius voort. De dwergmammoet is een kleine mammuthus colombi.

Mammoet

De mammoet en de Aziatische olifant ontstonden zo ongeveer tussen de 2,5 en 5,5 miljoen jaren geleden in de prehistorie. De laatste mammoet stierf zo'n 4000 jaar geleden uit op het eiland Wrangel. Eerst werd gedacht dat het hier om dwergmammoeten ging maar tegenwoordig gaat men er vanuit dat het om vrouwtjes wolharige mammoeten ging.

De mammoet is uitgestorven

Het is niet helemaal zeker wat het uitsterven van de mammoet heeft veroorzaakt of het nu door de klimaatverandering is gekomen of door de jacht van de mens op de mammoet. Door het smelten van het ijs is het leefgebied van de mammoet kleiner geworden dan het was. Echter de mammoet had al eerder een klimaatverandering meegemaakt maar was daardoor niet uitgestorven daarom wordt er nu toch steeds meer aangenomen dat de jacht van de mens er wel iets mee te maken had.

Evolutie

De mammoet heeft een hele evolutie meegemaakt. De stamvader van de mammoeten, olifanten en slurfachtige is de elephantimorpha, die zo'n 55 miljoen jaren geleden leefde. Uit deze is voortgekomen:

• mastodont (uitgestorven);
• eliphantida.

Uit de eliphantida zijn voortgekomen:

• gomphotheriidae (uitgestorven);
• elephantoidae.

Uit de elephantoidae zijn voortgekomen:

• stegodontidae (uitgestorven);
• elephantidae.

Uit de elephantidae zijn voortgekomen:

• loxodonta (Afrikaanse olifant);
• elephantini.

Uit de elephantini zijn voortgekomen:

• paleoloxodon (uitgestorven);
• elephandina.

Uit de elephandina zijn voortgekomen:

• mammuthus (uitgestorven);
• elephas (Aziatische olifant).

Het ontstaan van de Colombiaanse mammoet en de wolharige mammoet

De eerste mammoet is de mammuthus subplanifrons en kwam voornamelijk in Zuid-Afrika voor. Toen deze mammoet zich ging verspreiden ontstonden in Europa en Azië zo'n 3 miljoen jaar geleden de mammuthus rumanis waaruit weer de mammuthus meriondalis voortkwam. Deze laatste evolueerde in de mammuthus trogotherii oftewel de steppemammoet. Uit de steppemammoet zijn de Colombiaanse mammoet en de wolharige mammoet voortgekomen. De Colombiaanse mammoet leefde vooral in warme gebieden en de wolharige in koude gebieden. De soorten konden met elkaar voortplanten dus het is niet helemaal zeker of ze als aparte soorten gezien moeten worden. De keizersmammoet en mammoet Jefferson zijn als andere benamingen voor de Colombiaanse mammoet te beschouwen. De dwergmammoet is voortgekomen uit de Colombiaanse mammoet toen deze op een eiland terecht gekomen is en zijn leefgebied daardoor veel kleiner werd.